بررسی جامعه شناختی اقتصادی بازارچه های مشترک مرزی (مطالعه موردی: بازارچه های مرزی سردشت و پیرانشهر)

Authors

علی اصغر سعیدی

هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی خالد اسماعیل زاده

دانشجوی دانشگاه علامه طباطبایی جمال عبدالله پور

دانشجوی دانشگاه علامه طباطبایی

abstract

این نوشتار، حاصل پژوهشی میدانی از بازارچه های مرزی سردشت و پیرانشهر در استان آذربایجان غربی است که با استفاده از روش کمی و کیفی صورت گرفته است. در این مقاله سعی شده است با رویکرد جامعه شناختی - اقتصادی، میزان اثر گذاری بازارچه های مرزی به عنوان پدیده ای اقتصادی بر متغیرهای رفاهی و اجتماعی، مورد ارزیابی قرار گیرد. روش انجام این تحقیق در بخش نظری، کتابخانه ای و اسنادی و در بخش عملی، پیمایشی است. در این بررسی دو بازارچه کیله و تمرچین به عنوان نمونه انتخاب شده اند. تا بررسی دقیق روی آن ها انجام بگیرد. در نهایت با بررسی عمقی مساله نتایج و دستاوردهای زیر حاصل شده است. فعالیت بازارچه های مرزی، باعث ایجاد اشتغال مستقیم و غیر مستقیم، همچنین تحرک شغلی مرزنشینان گردیده که سهم اشتغال غیر مستقیم به مراتب بیشتر از اشتغال مستقیم است. همچنین فعالیت بازارچه های مرزی باعث افزایش درآمد مرزنشینان گردیده است که در این میان، درصد کمی، بیشترین درآمد را به خود اختصاص داده و سهم اکثریت به مراتب کمتر است. استقرار بازارچه و ایجاد اشتغال برای ساکنین مرزنشینی توانسته از خیل عظیم مهاجران روستایی به شهر بکاهد، اما از اقتصاد غیر رسمی در این منطقه تا حد زیادی کاسته است. بازارچه مشترک مرزی، تاثیر شگرفی در تامین مایحتاج نیازهای ساکنین مرزنشین نداشته و کالاهای مبادله شده عمدتا رویکرد فرا استانی و فرا منطقه ای دارند. فعالیت و استقرار بازارچه ها در منطقه هر چند توانسته اند در بسیاری از متغیرهای رفاهی، بهبود نسبی ایجاد کنند، اما در زمینه فراغت نتوانسته اند آثار مشابی بر جای بگذارند؛ به طوری که بعد از استقرار بازارچه، از میزان فراغت، پاسخگویان کاسته شده است . علیرغم اینکه بازارچه ها توانسته اند حداقل امنیت نسبی از لحاظ اقتصادی در منطقه ایجاد کنند، متاسفانه ایجاد و رونق بازارچه ها نتوانسته است به شاخص های امنیت اجتماعی در منطقه کمک شایانی بکند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

نقش بازارچه ‏های مرزی در موازنه‏ سازی و تقارن فضای اقتصادی مناطق مرزی ایران (مطالعه موردی: بازارچه مرزی مریوان)

بازارچه‏های مرزی از جمله مولفه ‏های تأثیرگذار بر موازنه و تقارن فضای اقتصادی بین مناطق مرزی ایران با سایر مناطق است که این موازنه می‏تواند دارای تأثیرات مثبت و منفی به ترتیب برای خود منطقه و کل کشور باشند. سؤال اصلی مقاله حاضر این است که بازارچه‏های مرزی ایران و مشخصا بازارچه مرزی مریوان چگونه می‏توانند در موازنه و تقارن اقتصادی مناطق مرزی ایران با سایر مناطق نقش همگرا و همپوشان داشته باشند؟ در...

full text

بررسی اثر بازارچه‌های مرزی در کیفیت زندگی مناطق روستایی مطالعه موردی: بازارچه مرزی تمرچین پیرانشهر

در چند دهه اخیر، مفهوم کیفیت زندگی به عنوان یکی از اساسی­ترین مفاهیم توسعه که به بررسی و ارزیابی رفاه فردی و جامعه می­پردازد مورد توجّه محققان، برنامه­ریزان و دولت­ها قرار گرفته است. لذا هدف این پژوهش تحلیل و بررسی اثرات بازارچه مرزی تمرچین روی مؤلفه‌های کیفیت زندگی دهستان پیران می­باشد. روش این پژوهش توصیفی– تحلیلی مبتنی بر داده‌های میدانی می‌باشد. جامعه آماری در این پژوهش روستاهای دهستان پیران...

full text

نقش تجارت مرزی در تثبیت جمعیت روستایی، مطالعه موردی: حوزه نفوذ بازارچه مرزی سردشت

Commercial and economic transactions are considered as the driving force and engine of development in any society. Such transactions may act as the factors of dynamism and prosperity of border areas while playing an essential role in improving life standards of people, poverty reduction, appropriate and equitable distribution of incomes and population size, as well as expediting better cooperat...

full text

ارزیابی نقش بازارچه های مشترک مرزی در توسعه و رفاه مناطق مرزنشین مورد: بازارچه ی مرزی تمرچین پیرانشهر

نواحی مرزی (پیرامونی) به دلایل دوری از مرکز، انزوای جغرافیایی، توسعه نیافتگی و... تفاوت های فاحشی از نظر برخورداری از رفاه و توسعه با مراکز مرکزی دارند و ایجاد و فعالیّت بازارچه ی مرزی می تواند باعث تعدیل رابطه ی یک سویه مرکز- پیرامون و بهبود رفاه منطقه ای گردد. این پژوهش به بررسی بازارچه ی مرزی شهرستان پیرانشهر در استان آذربایجان غربی با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی پرداخته است. جامعه ی آماری...

full text

بررسی تأثیر بازارچه های مرزی بر کیفیت زندگی روستاییان مرزنشین (مورد مطالعه: بازارچه های مرزی و روستاهای شهرستان مریوان)

در پژوهش حاضر، به برررسی تأثیر بازارچه­های مرزی بر کیفیت زندگی روستاییان مرزنشین شهرستان مریوان پرداخته شده است. سؤال اصلی تحقیق این است که بازارچه‏های مرزی چه تأثیری بر کیفیت زندگی روستاییان مرزنشین داشته­اند؟ جهت سنجش مفهوم کیفیت زندگی، با توجه به پیشینۀ تجربی و ادبیات نظری، چهار بعد کیفیت زندگی (اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و روانی) با متغیرهای آن بررسی شده است. روش پژوهش، «ترکیبی»، تلفیقی از رو...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
فصلنامه علوم اجتماعی

جلد ۱۶، شماره ۴۵، صفحات ۹۳-۱۳۳

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023